

Ynghylch y prosiect
Kenya a Chymru
Mae’r prosiect Hynafiaid Da yn glwb artistiaid dan arweiniad pobl Dduon, sy'n gweithredu fel actifydd ac amharydd dros actifiaeth greadigol, gydweithredol, sydd wedi’i dad-drefedigaethu, sydd yn cael ei ariannu gan Banel Cynghori Is-Sahara a gan Gyngor Celfyddydau Cymru. Bydd y clwb artistiaid hwn yn archwilio newid hinsawdd a natur trwy lens rhyngwladol, ac yn canolbwyntio ar Gymru ac Affrica. Mae'r Argyfwng Hinsawdd yn tynnu sylw at anghydraddoldebau sydd eisoes yn bodoli:
-
Ôl-troed carbon pwerau’r Gorllewin ydy prif gyfrannwr newid hinsawdd.
-
Mae prynwriaeth yn y Gorllewin yn ffin ddiwylliannol ar gyfer newid ystyrlon.
-
Gwledydd y De Byd-eang sydd fwyaf dan fygythiad yn sgil newid hinsawdd.
-
Mae mudiadau natur yn bennaf dan arweiniad y Gorllewin, ac yn gweithredu o fewn normau a strwythurau diwylliannol y Gorllewin.
-
Mae newid hinsawdd yn effeithio’n andwyol ar gymunedau wedi’u hymyleiddio, sydd â’r adnoddau lleiaf i ymdopi.
Mae cymunedau diaspora yn teimlo effaith newid hinsawdd ar ddwy ongl: yng Nghymru ac ymhlith y cymunedau maen nhw'n dod ohonynt. Mae'n effeithio arnynt ar lefel ariannol ac emosiynol, wrth iddynt barhau i gefnogi teulu a ffrindiau dramor.
Rydym eisiau hawlio man canolog o ran gwrthsefyll yr Argyfwng Natur, gan ddefnyddio cymell tawel i feithrin gweithredu dad-drefedigaethol a chreadigol dan arweiniad pobl Dduon.
Dydy natur ddim yn symud ar hyd ffiniau cenedlaethol, mae'r argyfwng Hinsawdd a Natur yn effeithio ar bob rhywogaeth, o blanhigion ac anifeiliaid (gan gynnwys ni fel pobl) ar draws y byd. Byddwn yn gweithio gyda gwyddonwyr a phartneriaid i archwilio'r Argyfwng Natur byd-eang, yn lleol ac o fewn cyd-destun byd-eang.

Yr Hynafiaid Da yn 2025
Daeth y prosiect Hynafiaid Da ag artistiaid at ei gilydd i archwilio’r hinsawdd a natur trwy lens rhyngwladol, wedi’i dad-drefedigaethu, oedd yn canolbwyntio ar Gymru ac Affrica. Roedd y prosiect hwn, a oedd wedi’i wreiddio yn y Clwb Artistiaid dan arweiniad pobl Dduon, yn gweithredu fel actifydd dros actifiaeth greadigol, gydweithredol, sydd yn canolbwyntio ar leisiau a phrofiadau cymunedau wedi’u hymyleiddio.
Fe wnaeth y prosiect gryfhau’r perthnasoedd rhwng artistiaid a chymunedau ar draws cyfandiroedd, ac ysgogi dealltwriaeth ddyfnach o effeithiau diwylliannol ac ecolegol ecsbloetio tir hefyd. Fe wnaeth annog cyfranogwyr i ail-ddychmygu eu rôl fel Hynafiaid Da - unigolion sy'n gweithio'n weithredol tuag at amddiffyn y blaned ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol.
Gyda'i gilydd, daeth celf, actifiaeth, a chydweithio byd-eang yn adnoddau pwerus ar gyfer ysbrydoli gwytnwch, gweithredu, a chyfiawnder amgylcheddol.
Yr artistiaid

DARCH
Sefydlwyd DARCH gan ddau artist yn 2023, ac mae'n arfer cydweithredol sy’n cefnogi pobl i weithio trwy unrhyw alar hynafol sy'n gysylltiedig â gwladychiaeth, dadleoli, yr amgylchedd a thrawma teuluol.
Mae DARCH wedi ei seilio ar ddod o hyd i ffyrdd creadigol o fynegi arferion sy’n canolbwyntio ar ofal ar gyfer pobl o liw, gyda gwleidyddiaeth wedi’i seilio ar undod a rhyddhad. Mae DARCH yn defnyddio arferion sydd yn rhannau pob rhan o’u gwaith; yn bennaf, defodau, adeiladu aberth, animistiaeth ac anrhydeddu hynafiaid, a chysylltiadau â'r tir trwy waith sain, sgyrsiau ac adrodd straeon.
Bus Stop Campaign
Paskaline (supported by Ndoteyin Akang) used body art to showcase the importance of protecting biodiversity and habitats. We targeted bus stops in areas with a high concetration of Black communities.
Date of Campaign: 25th July to 8th August.
Locations: Cardiff Bay, Central Cardiff, Splott, Adamsdown, Cathays and Roath

Our Campaigns
Fideos
-
Lluniau
Gweld lluniau o dessau ein hagweddau wrth iddynt weithio, ein digwyddiad lansio Da Ancestors a'r ymgyrch hysbysebu.
![]() Samuel Jean yn paentio murfa | ![]() Paskaline Jebet yn painting ei modelau |
|---|---|
![]() Y Mukuru Collective | ![]() Mae lansiad y Prosiect Ancestor Da gyda'r artistiaid Paskaline Jebet, Samuel Jean a DARCH |
![]() Bwrdd gwybodaeth Cheb Arts ar Ddata Bute, Caerdydd | ![]() Posteri Cheb Arts ar Stryd Womanby, Caerdydd |
Ein Hynafiaid Da
I ddod yn fuan, cyfweliadau gyda Hynafiaid Da o ar draws Cymru.































